Czasopisma pedagogiczne
Twoje mocne strony!
Najnowsze wydania czasopism
W wydaniach 5/2024 polecamy m.in.
Ten trzeci… czyli opowieść
o trycie
To jeden z trzech naturalnie występujących w przyrodzie izotopów wodoru. Został odkryty w roku 1934 przez Ernesta Rutherforda, Marcus L. Oliphanta i Paula Hartecka, pracujących w Cambrigde Univesity, podczas bombardowania deuteru deuteronami
Wyspa na progu katastrofy?
Jeszcze w połowie XX wieku ponad 90% powierzchni wyspy zajmowały wiecznie zielone lasy deszczowe. Wraz ze wzrostem zapotrzebowania na produkty pochodzące z plantacji palm olejowych powierzchnia lasów deszczowych na Borneo uległa dramatycznej redukcji.
W wydaniach 4/2024 polecamy m.in.
Mieszaniny eutektyczne
Znane od dawna zjawisko euteksji cieszy się dziś coraz większą popularnością w badaniach naukowych w odniesieniu do tworzenia homogenicznych ciekłych mieszanin o temperaturze topnienia niższej od temperatur topnienia wyjściowych składników.
Carska Droga
Ze względu na swoją bioróżnorodność: ochronę ptasich populacji, unikatowość siedlisk roślinnych, zachowanie naturalnych procesów ekologicznych Biebrzański Park Narodowy ma duże znaczenie przyrodnicze w skali europejskiej. Oferuje też możliwość obserwowania przyrody z bliska.
Wydania specjalne 2024
W wydaniach 3/2024 polecamy m.in.
Alternatywna definicja pierwiastka
Redefinicja pojęcia pierwiastka chemicznego stała się konieczna w kontekście zgromadzonego na przestrzeni XX wieku ogromu wyników badań różnorodnych struktur chemicznych. Polski uczony, chemik, profesor Górski zaproponował autorską metodę – klasyfikację morfologiczną.
Światowy Dzień Kwantu
Światowy Dzień Kwantu, który przypadał w niedzielę 14 kwietnia 2024 r. jest od trzech lat corocznym świętem promującym świadomość społeczną i zrozumienie nauki i technologii kwantowej na całym świecie. Dlaczego akurat 14 kwietnia? ? Jest to nawiązanie do liczby 4,14 – zaokrąglonych pierwszych cyfr stałej Plancka.
Tajwan – współczesność „pięknej wyspy”
Szesnastowieczni portugalscy żeglarze ochrzcili go mianem llha Formosa, co oznacza dosłownie „piękną wyspę”. Dziś Tajwan co rusz pojawia się na czołówkach światowych gazet. Niestety zazwyczaj w kontekście potencjalnej chińskiej inwazji lub niszczycielskimi trzęsieniami ziemi.
W wydaniach 2/2024 polecamy m.in.
Chemiczna kominikacja w świecie zwierząt
Ludzie porozumiewają się między sobą przede wszystkim w sposób werbalny, gdyż jest to najprostsza i najszybsza forma kontaktu. Zwierzęta nie dysponują takim narzędziem, jakim jest mowa artykułowana, więc muszą komunikować się ze sobą na inne sposoby.
Antyferromagnetyki – nadzieja elektroniki?
Są niewrażliwe nawet na znaczne pola magnetyczne. Są bardzo różnorodną grupą materiałów, które mogą być izolatorami, półprzewodnikami lub metalami, występują naturalnie w przyrodzie. Ich dynamika obrotów momentów magnetycznych jest aż tysiąckrotnie większa niż ferromagnetyków!
Algieria – pustynia i historyczne dziedzictwo
Swoje piętno na tej ziemi wycisnęli Kartagińczycy, Rzymianie, Bizantyjczycy, Arabowie, Turcy i Francuzi. Po każdej epoce coś pozostało – po Bizantyjczykach i Rzymianach ruiny starożytnych miast, po Arabach islam i meczety, po Francuzach – kościoły, winnice i poczucie krzywdy.
W wydaniach 1/2024 polecamy m.in.
Substancje antyodżywcze w produktach spożywczych
Choć zapewne trudno w to uwierzyć, istnieje liczna grupa tzw. związków antyodżywczych, czyli takich, które utrudniają czy nawet hamują przyswajanie przez organizm człowieka substancji odżywczych.
Ziemia – planeta, która się ciągle zmienia
Poprzez co raz dokładniejsze pomiary poszczególnych części Ziemi, jak i całej planety, geodezja powoli ujawniała co raz bardziej zaskakujące oblicze świata, na którym żyjemy.
Wydania specjalne 2023
W wydaniach 6/2023 polecamy m.in.
Na grzyby, ale ostrożnie!
Przez długi czas uznawane za magiczne, pojawiające się w nocy i mogące przynieść wiele fizycznych i psychicznych doznań, ale i śmierć przy nieprawidłowym rozpoznaniu. Mowa o grzybach…
Pytania i problemy
20 dużych pytań fizyki, na które fizycy powinni poznać odpowiedź w XXI wieku lub w dalszej przyszłości, w niektórych przypadkach – w przyszłości bardzo dalekiej.
Na pustyni Mojave
Znajduje się tu najniższe, najgorętsze i najsuchsze miejsce w Ameryce Północnej – Dolina Śmierci i najbardziej osamotnione pustynne miasto – Las Vegas.
W wydaniach 5/2023 polecamy m.in.
Foto – Autor
Sacharydy
Cukierki, dropsy, pianki, czekoladki, landrynki, żelki, lizaki, a najlepiej cała ich góra to słodkości, którym trudno oprzeć się dzieciom, a zapewne i wielu dorosłym.
Foto – Dreamstime
Fizyka u okulisty
Zmysł wzroku dostarcza nam około 80% informacji ze środowiska zewnętrznego. Jeśli zatem widzimy prawidłowo, możemy w pełni sprawnie funkcjonować w otaczającym nas świecie.
Foto – Dreamstime
Wykorzystanie surowców
Czy podczas zakupu nowego telefonu, laptopa, samochodu i innych urządzeń wykorzystywanych przez nas w życiu codziennym zastanawiamy się jak powstały i z czego są wytworzone?
W wydaniach 4/2023 polecamy m.in.
Foto – Dreamstime
Smakowite emulsje
Trudno wyobrazić sobie słoneczne lato bez rozkoszowania się lodami w ich różnych postaciach. Zapewne jednak mało kto zastanawia się wtedy, czym one są z chemicznego punktu widzenia
Foto – Dreamstime
Koleje dużych prędkości
Podróż koleją jest uważana za wygodniejszą niż samochodem oraz bardziej produktywną dla pasażerów, którzy nie muszą skupiać uwagi na prowadzeniu samochodu. Na krótkich trasach także od samolotu.
Foto – Dreamstime
Pustynnienie
Pustynnienie to jeden z globalnych problemów przyrodniczych i społeczno-ekonomicznych. Obserwujemy stopniowe i systematyczne rozprzestrzenianie się pustyń i półpustyń na tereny sąsiadujące.
W wydaniach 3/2023 polecamy m.in.
Foto – Dreamstime
Truskawki i poziomki
Truskawki pomimo ich powszechności są młodymi roślinami sadowniczymi w porównaniu z innymi gatunkami. Mało kto wie, jak powstał ten gatunek, gdyż nie jest on dziełem natury, tylko skrzyżowania dwóch odmian poziomek.
Foto – Dreamstime
20 lat podręczników
W ciągu dwudziestu lat zostało wydane kilkadziesiąt podręczników do fizyki. Główną przyczyną ich niskiej jakości wydaje się mało przemyślany system ich dopuszczania do użytku i zupełnie nieprzemyślana Podstawa Programowa.
Foto – Dreamstime
Kanał Panamski
Dzięki kanałowi łączącemu dwa oceany, Panama jest drugim po Szwajcarii co do wielkości centrum bankowym na świecie i drugim, co do wielkości obok Hongkongu centrum międzynarodowej dystrybucji i handlu.
W wydaniach 2/2023 polecamy m.in.
Foto – Dreamstime
Jak polubić fizykę?
W nauczaniu fizyki nie chodzi o poznanie i zapamiętanie iluś tam wzorów i definicji, ale o to, by ukształtować racjonalizm umożliwiający odróżnianie argumentów naukowych od fałszywych oraz prawdziwych informacji od bałamutnych.
Foto – Marian Dziadek
Bohol – klejnot Filipin
Wyspa Bohol zaliczana jest do najbardziej zróżnicowanych przyrodniczo wysp Filipin. Urozmaicone wybrzeże, ciekawe formacje geologiczne, pozostałości dawnej fauny i flory sprawiają, że wyspa nazywana jest klejnotem Filipin.
W wydaniach 1/2023 polecamy m.in.
Foto – Dreamstime
Herbata z cytryną – czy jest zdrowa?
Panuje przekonanie, że napar z herbaty spożywany w połączeniu z owocami czy sokiem z cytryny, stanowiącej cenne źródło witaminy C, wykazuje właściwości prozdrowotne. Czy rzeczywiście?
Foto – Adobe Stock
Za co Nobel 2022 z fizyki?
Nagrodę Nobla w 2022 roku przyznano „za eksperymenty ze splątanymi fotonami, ustalenie naruszenia nierówności Bella i pionierską naukę o informacji kwantowej” . Postaramy się przybliżyć sformułowania zawarte w tym uzasadnieniu.
Foto – udc5.com
Nowa stolica Egiptu
Decyzja o budowie nowego miasta zapadła w 2015 roku. Dziś widać, że niemal wszystkie założenia zostaną wypełnione. Pustynia na wschód od Kairu zmieniła się w jeden wielki plac budowy. Dlaczego wiele państw przenosi stolice do nowych miejsc?
W wydaniach 6/2022 polecamy m.in.
Foto – Dreamstime
Miedź i jej rola w żywych organizmach
Jony miedzi odgrywają kluczową rolę w wielu procesach biochemicznych zachodzących w naszych organizmach, organizamach zwierzęcych, w tym nawet bezkręgowców a także w roślinach.
Foto – ESA
Kosmiczna energia
Grupa naukowców od ponad 50 lat wymyśla techniki przechwytywania energii słonecznej w Kosmosie i przesyłania jej z powrotem na Ziemię. Czy to zaspokoi nasze potrzeby energetyczne? Pomysł ten już od dłuższego czasu krążył po świecie s-f.
Foto – Piotr Pacholarz
Zew Północy
Świadomość, że poza kołem podbiegunowym trwa dzień polarny, działa na niektórych przyciągająco jak magnes. I właśnie tą chęć podążenia w stronę tego wyjątkowego światła określić można jako zew Północy. W naszej podróży zaplanowaliśmy okrążyć Bałtyk.
Foto – Archiwum
Gabriel Narutowicz
Postać Gabriela Narutowicza kojarzy się z prezydenturą, którą brutalnie przerwał zamach dokonany 16 grudnia 1922 r. Niewiele też osób wiąże jego osobę z karierą, którą zrobił w Szwajcarii jako inżynier hydrotechnik i wykładowca na Politechnice w Zurychu.
W wydaniach nr 5/2022 polecamy:
Foto – Dreamstime
Śliwki – smak jesieni
Są takie owoce, bez których trudno sobie wyobrazić jesień czy zimę i mowa tu wcale nie o jabłkach, które zapewne od razu przychodzą na myśl po takim stwierdzeniu, a o… śliwkach.
Foto – Dreamstime
Fizyka interdyscyplinarna
Fizyka opisuje całą złożoność i różnorodność zjawisk, które nas otaczają. Dlatego też nauczyciel musi otworzyć się na inne niż własna dziedziny wiedzy.
Foto – Filip Faliński
Wyspy Kurylskie
Wyspy Kurylskie, choć w teorii to pasmo niewiele znaczących, niemal niezamieszkałych wysepek, regularnie pojawiają się w medialnych nagłówkach. Powód? Spór o nie Rosji z Japonią.
Foto – Dreamstime
Droga do niepodległości
Drogę do niepodległości Ukrainy wyznaczyły trzy Majdany, trzy rewolucje, podczas których Ukraińcy wyszli na centralny plac Kijowa, ale też rynki i ulice mniejszych miast, żądając wprowadzenia zmian.
W wydaniach nr 4 polecamy
Foto – Dreamstime
Mykotoksyny
Bakterie, wirusy, drożdżaki i grzyby pleśniowe to naturalne otoczenie człowieka. Szczególnego rodzaju zagrożenie stwarzają różne związki chemiczne – mykotoksyny (lub mikotoksyny), wytwarzane przez grzyby pleśniowe jako toksyczne metabolity wtórne.
Foto – Dreamstime
Mikroskopia fluorescencyjna i konkfokalna
Klasyczna mikroskopia optyczna przyczyniła się do fundamentalnych odkryć w zakresie nauk biomedycznych. Prawdziwym przełomem okazało się jednak wprowadzenie do laboratoriów mikroskopów fluorescencyjnych.
Foto – Adobe Stock
Deforestacja
Z raportów Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa FAO wynika, że w latach 2010-2020 w skali globalnej ubytek powierzchni leśnej przeciętnie wynosił 47,4 tys. km kw. , tj. 130 km kw. dziennie, 9 ha na minutę, 1503 m kw. na sekundę.
Foto – https://agad.gov.pl/
Sfragistyka
Już w średniowieczu powszechnie przyjęła się zasada, że wielkość pieczęci i jej okazałość są wykładnią dostojeństwa i potęgi jej właściciela. Pieczęcie cesarskie czy królewskie osiągały nawet dwadzieścia parę centymetrów średnicy.
W wydaniach nr 3/2022 polecamy
Różne oblicza saponin
Różnorodne organiczne związki chemiczne występujące w naturze stanowią grupy substancji o określonych właściwościach, nierzadko fascynujących funkcjach. Do takich związków należą bardzo rozpowszechnione w świecie roślin saponiny.
Medycyna fizykalna
Postęp techniki oraz coraz lepsza znajomość wpływu czynników fizycznych na ludzki organizm przyspieszają rozwój medycyny fizykalnej, która coraz częściej uzupełnia leczenie chirurgiczne czy farmakologiczne.
Skarby Ukrainy
Warto bliżej poznać cuda ziemi ukraińskiej, jej skarby a tych jest naprawdę dużo. Ukraina to kraj, który zaskakuje. Bo czy wiedzieliście, że w Ukrainie jest czynny wulkan? Staruszka (Starunia) w rejonie Karpat to ognisty wulkan błotny.
Uczeń migrujący
Nikogo nie powinno już dziwić zjawisko migracji, które w Polsce staje się coraz bardziej widoczne. Kwestią czasu jest, kiedy polska szkoła stanie w obliczu wyzwań związanych z funkcjonowaniem społeczeństwa wielokulturowego.
W wydaniach nr 2/2022 polecamy
Ogórek, warzywo znane i nieznane
Ogórki są jednym z najstarszych gatunków roślin warzywnych na świecie. Są warzywem łatwo dostępnym, chętnie spożywanym, ale ich skład chemiczny nie jest powszechnie znany.
Kosmiczna obrona Ziemi
Głównym celem misji DART jest przetestowanie technologii, które mogą pomóc w ochronie Ziemi przed potencjalnymi zderzeniami z obiektami należącymi do grupy NEO (ang. Near-Earth Objects).
Torfowiska – oazy pierwotnej natury
Torfowiska, choć zajmują niewielką powierzchnię lądów, stanowią niezwykle ważne i cenne ekosystemy. Szacuje się, że zawierają 10% światowych zasobów wody słodkiej i około 30% zasobów węgla.
Dezinformacja – wyzwanie edukacyjne
Trwająca pandemia uwypukliła zjawisko dezinformacji. Nie jest jednak jego przyczyną. Dezinformacja towarzyszy naszym dziejom od stuleci, ale wybuchła z ogromną siłą w ostatnim dziesięcioleciu.
Polecamy w wydaniach nr 1/2022
COVID-19 – jak działają szczepionki?
Po zidentyfikowaniu wirusa SARS-CoV-2, jego sekwencja była znana naukowcom po rekordowym czasie 13 dni i tego samego dnia ruszyły prace nad szczepionką.
Energia i mity
Ziemia, przy zaludnieniu 10 mld ludności dostaje od Słońca 10 MW na osobę. Na Ziemi może braknąć wszystkiego – wody, powietrza, powierzchni do mieszkania czy uprawy, ale na pewno nie zabraknie energii…
Ziemia Świętego Ognia
Azerbejdżan za sprawą ogromnych pokładów ropy naftowej i towarzyszącego im gazu ziemnego jest najszybciej rozwijającą się republiką Kaukazu Południowego.
Igrzyska olimpijskie – ideały i rzeczywistość
Starożytne igrzyska olimpijskie, których organizowania zaprzestano ostatecznie w 393 r., oddziaływały na wyobraźnię kolejnych pokoleń. I tak zostało do dziś…
W poprzednich wydaniach
Fajerwerki
Tradycją nocy sylwestrowej są pokazy sztucznych ogni. Kto i kiedy wymyślił fajerwerki i co sprawia, że łączą w sobie fascynujące efekty wizualne i akustyczne?
Neutrina
Neutrina, cząstki elementarne, których jest bardzo dużo we Wszechświecie – w ciągu sekundy przenika przez ludzkie ciało 100 000 000 000 000 neutrin pochodzących ze Słońca.
Gejzery – fenomen hydrosfery
Gejzery to bardzo specyficzny rodzaj gorących źródeł. O ich wyjątkowości przesądza sposób, w jaki woda wydostaje się z głębin na powierzchnię terenu.
„Dobra żona – mężowi korona”
Proces wyznaczania kobietom innego niż mężczyznom miejsca w kształtującym się w Europie Zachodniej społeczeństwie mieszczańskim rozpoczął się już w XVIII wieku.
Wydania specjalne
Spis treści
Spis treści
Spis treści
Więcej
Archiwum
Wybuch wulkanu na Wyspach Kanaryjskich
20 września obudził się wulkan Cambre Vieja na wyspie La Palma. Wybuch poptrzedziły liczna wstrząsy. Wypływająca z ośmiu szczelin lawa przesuwając się w kierunku wybrzeża zniszczyła setki domów. Ewakuowano ponad 6 tys. osób
Polska na szlaku tornad?
Najbardziej znanym na świecie obszarem, gdzie kumulują się powyższe elementy jest tzw. „amerykańska aleja tornad”, rozciągająca się między Zatoką Meksykańską a Krainą Wielkich Jezior, sięgając również południowych terytoriów Kanady. A Polska? Czy też znalazła się już na szlaku tornad?
Groźne wirusy
Historia poznania wirusów zaczęła się w 1892 r., ale dopiero, dopiero Martinus Willem Beijerinck, w 1898 roku, nabrał przekonania o tym, iż poznał nową formę czynnika zakaźnego. Nazwał ją żywym, zakaźnym płynem (łac. contagium vivum fluidum), znanym obecnie pod pojęciem wirusa.