Chemia w Szkole

Spis treści
Spis treści wydania 3/2022
Nauka i technika
4 Ciekawostki – Marek Orlik
Starożytna chemia? * Biodegradowalny żel nowotworowy * Fluorowe nanorurki jako superodsalacze wody morskiej * Hel, Wielki Wybuch i narodziny naszej planety
6 Różne oblicza saponin – Joanna Kurek
12 H2SO4 – kwas mocny, czyli jaki? – Damian Mickiewicz
Tym razem do napisania artykułu skłoniły mnie dwie wzajemnie sprzeczne odpowiedzi dotyczące… tego samego zagadnienia. Pytanie dotyczy właściwości kwasu siarkowego(VI).
17 Co robią młodzi naukowcy po lekcjach – Odkrycia Polska Edycja EUCYS
40 Nie tylko dla sommelierów, czyli o historii wina – Anna-Maria Tryba
45 Polioksazoliny – amfifilowe polimery o coraz większym zastosowaniu – Anna-Maria Tryba
Mało kto zdaje sobie sprawę z istnienia coraz bardziej popularnej grupy polimerów – polioksazolin.
48 Przekształcanie metalu w …inny metal – sciencedaily.com
49 Nieznane oblicza cieczy – PAP – Nauka w Polsce
50 Wydajniejsze ogniwa słoneczne – sciencedaily.com
Metodyka i praktyka szkolna
18 Barwne kontrasty reakcja oscylacyjna Briggsa-Rauschera – Marek Ples
Reakcją oscylacyjną, która szczególnie dobrze nadaje się do celów dydaktycznych i pokazowych, jest reakcja Briggsa-Rauschera.
Olimpiady i konkursy
22 68. Krajowa Olimpiada Chemiczna – Etap III. Zadania teoretyczne Komitet Główny Olimpiady Chemicznej
33 68. Krajowa Olimpiada Chemiczna – Etap III. Zadania laboratoryjne
– Komitet Główny Olimpiady Chemicznej
Kup to wydanie Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 2/2022
Nauka i technika
4 Ciekawostki – Marek Orlik
*Różne oblicza grafenu * Najmniejsza bateria świata * Brakujące ogniwo… * Ile waży neutrino?
6 Ogórek, ogórek zielony ma garniturek – znane warzywo o nieznanych składnikach odżywczych – Joanna Kurek
13 Rok 2022 „Rokiem Ignacego Łukasiewicza” – Sejm ustanowił w 200. rocznicę urodzin i 140. rocznicę śmierci – Kazimierz Mikulski
Olimpiady i konkursy
18 68. Krajowa Olimpiada Chemiczna – Komitet Główny Olimpiady Chemicznej. Zadania teoretyczne i laboratoryjne
35 53. Międzynarodowa Olimpiada Chemiczna, 25.07-2.08.2021 r. – Rozwiązania zadań teoretycznych – część 2.
Metodyka i praktyka szkolna
37 Wiosenne porządki, czyli jakie zagadnienia zostały usunięte z egzaminu maturalnego w roku 2023/2024 – Agnieszka Czub-Czech, Kamil Czech
40 Nomenklatura związków organicznych w pytaniach nauczycieli – Ewa Trybalska, Zbigniew Gawron, Jerzy Maduzia
- Chemia po angielsku. Let it grow! A few words about fertilizers – Anna-Maria Tryba
- Nieco inne wskaźniki pH – Marek Ples
48 Jak szybko polimer zwinie się w kłębek? – Magdalena Osial
50 Informacja o 64. Zjeździe Naukowym Polskiego Towarzystwa Chemicznego
Kup to wydanie Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 1/2022
Nauka i technika
4 Ciekawostki – Marek Orlik
* Życie na Marsie? – jeden izotop i trzy hipotezy * Technologia mRNA w leczeniu osteoporozy * Żelazo a życie na Ziemi * Chemicznie zabójczy meteoryt?
6 Jak działają szczepionki przeciwko COVID-19? – Alicja Chmielewska
14 Miękkie i ciepłe, czyli co łączy tkaninę polarową z plastikowymi butelkami? – Joanna Kurek
22 Miłość według chemika – Iwona Orlińska, Krzysztof Orliński
26 Czy da się opracować materiał doskonały? O biomateriale wspomagającym regenerację tkanek przyzębia – Anna-Maria Tryba
Olimpiady i konkursy
30 53. Międzynarodowa Olimpiada Chemiczna, 25.07-2.08.2021 r. Zadania teoretyczne – część 2. – Marek Orlik, Aleksandra Misicka-Kęsik, Piotr Kwiatkowski
35 53. Międzynarodowa Olimpiada Chemiczna, 25.07-2.08.2021 r. Rozwiązanie zadań teoretycznych – Marek Orlik, Aleksandra Misicka-Kęsik, Piotr Kwiatkowski
Metodyka i praktyka szkolna
43 Nomenklatura organiczna po nowemu. Część II. Nomenklatura pochodnych węglowodorów – Ewa Trybalska, Zbigniew Gawron, Jerzy Maduzia
46 Niepalne fajerwerki z Kraju Kwitnącej Wiśni – Marek Ples
Kup to wydanie Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 6/2021
Spis treści
Nauka i technika
4 Ciekawostki – Marek Orlik
*Skuteczny antybiotyk na boreliozę * Mikroby i amorficzny węgiel* Wiadomości z Kosmosu * Statyny a COVID-19
6 Huczny i roziskrzony nadchodzący Nowy Rok, czyli o fajerwerkach – Joanna Kurek
11 Historia materiałów wybuchowych w skrócie – Radosław Trębiński
13 Asymetryczna organokataliza i Nagroda Nobla z chemii w 2021 roku – Piotr Kwiatkowski
Olimpiady i konkursy
19 68. Krajowa Olimpiada Chemiczna. Etap I. Zadania teoretyczne –Komitet Główny Olimpiady Chemicznej
Metodyka i praktyka szkolna
27 Nomenklatura organiczna po nowemu. Część II. Nomenklatura pochodnych węglowodorów – Ewa Trybalska, Zbigniew Gawron, Jerzy Maduzia
34 Drzewo w probówce. Wzrost kryształów metalu w żelu krzemionkowym – Marek Ples
38 Kilka słów o żółtych flawonach – Emilia Rózik
40 Wykorzystanie tabeli rozpuszczalności i zasady zachowania ładunku elektrycznego do nauki zapisywania wzorów elektrolitów – scenariusz lekcji – Mariusz Łukaszewski, Iwona Paleska
Kup to wydanie Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 5/2021
Nauka i technika
4 Ciekawostki – Marek Orlik
* Nagroda Nobla z chemii 2021 * Zawsze suchy nanomateriał
* Laureaci Ig Nobel 2021 * Plastry szczepionkowe zamiast zastrzyku
6 Dlaczego ośmiornice potrafią zmieniać kolory, a kot i pies nie, czyli o barwnikach u różnych zwierząt – Joanna Kurek
15 Odkrycia – Polska Edycja European Union Contest for
Young Scientists (EUCYS). Co można wygrać w konkursie
naukowym?
16 Woda podstawą wszystkiego, czyli o hydrożelach – Anna Maria Tryba
Olimpiady i konkursy
23 53. Międzynarodowa Olimpiada Chemiczna, 25.07-2.08.2021 r.
Zadania teoretyczne – część 1. – Marek Orlik, Aleksandra Misicka-Kęsik, Piotr Kwiatkowski
Metodyka i praktyka szkolna
37 Wulkan. Groźna natura – Marek Ples
41 Chemik rozpala ogień – Iwona Orlińska, Krzysztof Orliński
45 Nomenklatura organiczna po nowemu. Część I. Nomenklatura węglowodorów i ich fluorowcopochodnych – Jerzy Maduzia, Ewa Trybalska, Zbigniew Gawron
Kup to wydanie Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 4/2021
Nauka i technika
4. Ciekawostki – Marek Orlik
Nanociała w walce z SARS-CoV-2 * Niebezpieczne nanosrebro * Azot przeciw motylom * Gigantyczne diamenty wskazują przyczyną trzęsień Ziemi
6. Grillowanie, smażenie, duszenie, gotowanie, pieczenie. Chemia kuchennych procesów – Joanna Kurek
14. Potęga promieniowania, czyli czym jest spektroskopia? – Anna-Maria Tryba
Olimpiady i konkursy
24. Sprawozdanie z 67. Krajowej Olimpiady Chemicznej w roku szkolnym 2020/2021. Komitet Główny Olimpiady Chemicznej
29. Sprawozdanie z 53. Międzynarodowej Olimpiady Chemicznej
Metodyka i praktyka szkolna
19. Jak walczyć z maturalnym stresem? – Agnieszka Czub-Czech, Kamil Czech
32. Arkusz diagnostyczny z chemii po szkole podstawowej – Agnieszka Czub-Czech, Kamil Czech
37. Rozdzielanie chromatograficzne w praktyce szkolnej – Natalia Litwicka, Justyna Piechocka
46. Genialny roztwór w labiryncie. Napięcie powierzchniowe i efekt Marangoniego – Marek Ples – czytaj więcej LABIRYNT
Kup to wydanie Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 3/2021
Nauka i technika
4 Ciekawostki – Marek Orlik * Niebezpieczny dwutlenek tytanu – i nie tylko * Bielsza odcień bieli, czyli farba zamiast klimatyzacji * Nanotechnologia przeciw kleszczom * Spieszmy się, zanim zabraknie tlenu
6 Nagroda Nobla z chemii w 2020 r. Nożyczki genetyczne, które mogą uratować świat, czyli piękny mariaż badań podstawowych z zastosowaniem praktycznym – Joanna Kowalska – więcej Nożyczki genetyczne
10 Czy parabeny są szkodliwe? – Joanna Kurek
18 Włosy – nie tylko do czesania – Marta Gaweł, Justyna Piechocka
36 Czym jest SLS i czy trzeba się go bać? – Elżbieta Adamska
40 Właściwości prozdrowotne arabinoksylanów – głównych polisacharydów błonnika pokarmowego – Wioletta M. Dynkowska
Olimpiady i konkursy
22. 67. Krajowa Olimpiada Chemiczna. Etap III. Zadania teoretyczne – Komitet Główny Olimpiady Chemicznej
Metodyka i praktyka szkolna
34. Nieścisłości chemiczne okiem nauczyciela – Stefan Siedlecki
44 Doświadczenia chemiczne na lekcjach chemii w czasach online – Maciej Waligórski, Kamila Borowczyk, Ewa Stronka-Lewkowska
46 W poszukiwaniu nadtlenku wodoru – Marek Ples
Kup to wydanie Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 2/2021
Nauka i technika
- Ciekawostki – Marek Orlik
* Bakterie znają się na chemii kwantowej? * Meteoryt starszy od Ziemi * Polski wkład do leczenia choroby Alzheimera * Czy niebieskie psy to zagadka chemiczna? * Pijawki a COVID-19
- W świątecznym klimacie – chemiczna budowa jajka – Joanna Kurek – więcej Chemiczna budowa jajka
- Układ okresowy – znany czy nieznany? – Iwona Orlińska, Krzysztof Orliński
Olimpiady i konkursy
- 67. Krajowa Olimpiada Chemiczna. Etap II. Zadania teoretyczne -Komitet Główny Olimpiady Chemicznej
Metodyka i praktyka szkolna
32 Przykładowy arkusz maturalny – Jadwiga Stachowicz, Urszula Głaszcz
41 Oscylacje in vitro – Marek Ples
44 Świat barw, czyli kilka słów o chromatografii – Natalia Litwicka, Justyna Piechocka
Kup to wydanie Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 1/2021
Nauka i technika
4. Ciekawostki – Marek Orlik
* Tlenek azotu przeciw wirusowi SARS-CoV-2 * Płynne szkło * Nowe grafenowe filtry do wody * Polaron zaobserwowany! * Jak stary jest Wszechświat?
6. Orzechy dobre na pamięć, czyli o wartościowych związkach w nich zawartych – Joanna Kurek – czytaj ORZECHY
13. Układ okresowy pierwiastków w rozważaniach filozofów chemii – Maria Cieślak-Golonka
Olimpiady i konkursy
19. Komitet Główny Olimpiady Chemicznej – 67. Krajowa Olimpiada Chemiczna. Etap I
Metodyka i praktyka szkolna
26. Wybrane zagadnienia z chemii nieorganicznej. Zadania powtórzeniowe przed maturą – cz. 3 – Katarzyna Gąssowska, Monika Góralik, Ewelina Janczy, Katarzyna Olesek, Małgorzata Krzeczkowska
35. Co usunięto z egzaminu maturalnego? – Agnieszka Czub-Czech, Kamil Czech
38. Przeliczanie stężeń – nie takie straszne, na jakie wygląda. Alternatywny sposób prowadzenia obliczeń termochemicznych – Wioletta Monika Dynkowska
42. Chemistry in English. Fermentation under controlled conditions, or how is beer made? – Anna-Maria Tryba
44. Błędne ognie – barwne płomienie – Marek Ples
47. Jak węgiel krąży w przyrodzie. Klimatyczne ABC – opracowanie Józef Szewczyk
Kup to wydanie Zamów prenumeratę
