Spis treści wydania 3/2022

Nauka i technika

4 Ciekawostki – Marek Orlik

Starożytna chemia? * Biodegradowalny żel nowotworowy * Fluorowe nanorurki jako superodsalacze wody morskiej * Hel, Wielki Wybuch i narodziny naszej planety

6 Różne oblicza saponin – Joanna Kurek

12 H₂SO₄ – kwas mocny, czyli jaki? – Damian Mickiewicz

Tym razem do napisania artykułu skłoniły mnie dwie wzajemnie sprzeczne odpowiedzi dotyczące… tego samego zagadnienia. Pytanie dotyczy właściwości kwasu siarkowego(VI).

17 Co robią młodzi naukowcy po lekcjach – Odkrycia Polska Edycja EUCYS

40 Nie tylko dla sommelierów, czyli o historii wina – Anna-Maria Tryba

45 Polioksazoliny – amfifilowe polimery o coraz większym zastosowaniu – Anna-Maria Tryba

Mało kto zdaje sobie sprawę z istnienia coraz bardziej popularnej grupy polimerów – polioksazolin.

48 Przekształcanie metalu w …inny metal – sciencedaily.com

49 Nieznane oblicza cieczy – PAP – Nauka w Polsce

50 Wydajniejsze ogniwa słoneczne – sciencedaily.com

Metodyka i praktyka szkolna

18 Barwne kontrasty reakcja oscylacyjna Briggsa-Rauschera – Marek Ples

Reakcją oscylacyjną, która szczególnie dobrze nadaje się do celów dydaktycznych i pokazowych, jest reakcja Briggsa-Rauschera.

Olimpiady i konkursy

22 68. Krajowa Olimpiada Chemiczna – Etap III. Zadania teoretyczne Komitet Główny Olimpiady Chemicznej

33 68. Krajowa Olimpiada Chemiczna – Etap III. Zadania laboratoryjne

– Komitet Główny Olimpiady Chemicznej

Kup to wydanie  Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 2/2022

Nauka i technika

4 Ciekawostki – Marek Orlik

*Różne oblicza grafenu * Najmniejsza bateria świata * Brakujące ogniwo… * Ile waży neutrino?

6 Ogórek, ogórek zielony ma garniturek – znane warzywo o nieznanych składnikach odżywczych – Joanna Kurek

13 Rok 2022 „Rokiem Ignacego Łukasiewicza” – Sejm ustanowił w 200. rocznicę urodzin i 140. rocznicę śmierci – Kazimierz Mikulski

Olimpiady i konkursy

18  68. Krajowa Olimpiada Chemiczna – Komitet Główny Olimpiady Chemicznej. Zadania teoretyczne i laboratoryjne

35 53. Międzynarodowa Olimpiada Chemiczna, 25.07-2.08.2021 r. – Rozwiązania zadań teoretycznych – część 2.

Metodyka i praktyka szkolna

37 Wiosenne porządki, czyli jakie zagadnienia zostały usunięte z egzaminu maturalnego w roku 2023/2024 – Agnieszka Czub-Czech, Kamil Czech

40 Nomenklatura związków organicznych w pytaniach nauczycieli – Ewa Trybalska, Zbigniew Gawron, Jerzy Maduzia

42. Chemia po angielsku. Let it grow! A few words about fertilizers – Anna-Maria Tryba
43. Nieco inne wskaźniki pH – Marek Ples

48 Jak szybko polimer zwinie się w kłębek? – Magdalena Osial

50 Informacja o 64. Zjeździe Naukowym Polskiego Towarzystwa Chemicznego

Kup to wydanie  Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 1/2022

Nauka i technika

4 Ciekawostki – Marek Orlik

* Życie na Marsie? – jeden izotop i trzy hipotezy * Technologia mRNA w leczeniu osteoporozy * Żelazo a życie na Ziemi * Chemicznie zabójczy meteoryt?

6 Jak działają szczepionki przeciwko COVID-19? – Alicja Chmielewska

14 Miękkie i ciepłe, czyli co łączy tkaninę polarową z plastikowymi butelkami? – Joanna Kurek

22 Miłość według chemika – Iwona Orlińska, Krzysztof Orliński

26 Czy da się opracować materiał doskonały? O biomateriale wspomagającym regenerację tkanek przyzębia – Anna-Maria Tryba

Olimpiady i konkursy

30 53. Międzynarodowa Olimpiada Chemiczna, 25.07-2.08.2021 r. Zadania teoretyczne – część 2. – Marek Orlik, Aleksandra Misicka-Kęsik, Piotr Kwiatkowski

35 53. Międzynarodowa Olimpiada Chemiczna, 25.07-2.08.2021 r. Rozwiązanie zadań teoretycznych – Marek Orlik, Aleksandra Misicka-Kęsik, Piotr Kwiatkowski

Metodyka i praktyka szkolna

43 Nomenklatura organiczna po nowemu. Część II. Nomenklatura pochodnych węglowodorów – Ewa Trybalska, Zbigniew Gawron, Jerzy Maduzia

46 Niepalne fajerwerki z Kraju Kwitnącej Wiśni – Marek Ples

Kup to wydanie  Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 6/2021

Spis treści

Nauka i technika

4 Ciekawostki – Marek Orlik

*Skuteczny antybiotyk na boreliozę * Mikroby i amorficzny węgiel* Wiadomości z Kosmosu * Statyny a COVID-19

6 Huczny i roziskrzony nadchodzący Nowy Rok, czyli o fajerwerkach – Joanna Kurek

11 Historia materiałów wybuchowych w skrócie – Radosław Trębiński

13 Asymetryczna organokataliza i Nagroda Nobla z chemii w 2021 roku – Piotr Kwiatkowski

Olimpiady i konkursy

19 68. Krajowa Olimpiada Chemiczna. Etap I. Zadania teoretyczne –Komitet Główny Olimpiady Chemicznej

Metodyka i praktyka szkolna

27 Nomenklatura organiczna po nowemu. Część II. Nomenklatura pochodnych węglowodorów – Ewa Trybalska, Zbigniew Gawron, Jerzy Maduzia

34 Drzewo w probówce. Wzrost kryształów metalu w żelu krzemionkowym – Marek Ples

38 Kilka słów o żółtych flawonach – Emilia Rózik

40 Wykorzystanie tabeli rozpuszczalności i zasady zachowania ładunku elektrycznego do nauki zapisywania wzorów elektrolitów – scenariusz lekcji – Mariusz Łukaszewski, Iwona Paleska

Kup to wydanie  Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 5/2021

Nauka i technika

4 Ciekawostki – Marek Orlik

* Nagroda Nobla z chemii 2021 * Zawsze suchy nanomateriał

* Laureaci Ig Nobel 2021 * Plastry szczepionkowe zamiast zastrzyku

6 Dlaczego ośmiornice potrafią zmieniać kolory, a kot i pies nie, czyli o barwnikach u różnych zwierząt – Joanna Kurek

15 Odkrycia – Polska Edycja European Union Contest for

Young Scientists (EUCYS). Co można wygrać w konkursie

naukowym?

16 Woda podstawą wszystkiego, czyli o hydrożelach – Anna Maria Tryba

Olimpiady i konkursy

23 53. Międzynarodowa Olimpiada Chemiczna, 25.07-2.08.2021 r.

Zadania teoretyczne – część 1. – Marek Orlik, Aleksandra Misicka-Kęsik, Piotr Kwiatkowski

Metodyka i praktyka szkolna

37 Wulkan. Groźna natura – Marek Ples

41 Chemik rozpala ogień – Iwona Orlińska, Krzysztof Orliński

45 Nomenklatura organiczna po nowemu. Część I. Nomenklatura węglowodorów i ich fluorowcopochodnych – Jerzy Maduzia, Ewa Trybalska, Zbigniew Gawron

Kup to wydanie  Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 4/2021

Nauka i technika

4. Ciekawostki – Marek Orlik

Nanociała w walce z SARS-CoV-2 * Niebezpieczne nanosrebro * Azot przeciw motylom * Gigantyczne diamenty wskazują przyczyną trzęsień Ziemi

6. Grillowanie, smażenie, duszenie, gotowanie, pieczenie. Chemia kuchennych procesów – Joanna Kurek

14. Potęga promieniowania, czyli czym jest spektroskopia? – Anna-Maria Tryba

Olimpiady i konkursy

24. Sprawozdanie z 67. Krajowej Olimpiady Chemicznej w roku szkolnym 2020/2021. Komitet Główny Olimpiady Chemicznej

29. Sprawozdanie z 53. Międzynarodowej Olimpiady Chemicznej

Metodyka i praktyka szkolna

19. Jak walczyć z maturalnym stresem? – Agnieszka Czub-Czech, Kamil Czech

32. Arkusz diagnostyczny z chemii po szkole podstawowej – Agnieszka Czub-Czech, Kamil Czech

37. Rozdzielanie chromatograficzne w praktyce szkolnej – Natalia Litwicka, Justyna Piechocka

46. Genialny roztwór w labiryncie. Napięcie powierzchniowe i efekt Marangoniego – Marek Ples – czytaj więcej LABIRYNT

Kup to wydanie    Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 3/2021

Nauka i technika

4 Ciekawostki – Marek Orlik * Niebezpieczny dwutlenek tytanu – i nie tylko * Bielsza odcień bieli, czyli farba zamiast klimatyzacji * Nanotechnologia przeciw kleszczom * Spieszmy się, zanim zabraknie tlenu

6 Nagroda Nobla z chemii w 2020 r. Nożyczki genetyczne, które mogą uratować świat, czyli piękny mariaż badań podstawowych z zastosowaniem praktycznym – Joanna Kowalska – więcej Nożyczki genetyczne

10 Czy parabeny są szkodliwe? – Joanna Kurek

18 Włosy – nie tylko do czesania – Marta Gaweł, Justyna Piechocka

36 Czym jest SLS i czy trzeba się go bać? – Elżbieta Adamska

40 Właściwości prozdrowotne arabinoksylanów – głównych polisacharydów błonnika pokarmowego – Wioletta M. Dynkowska

Olimpiady i konkursy

22. 67. Krajowa Olimpiada Chemiczna. Etap III. Zadania teoretyczne – Komitet Główny Olimpiady Chemicznej

Metodyka i praktyka szkolna

34. Nieścisłości chemiczne okiem nauczyciela – Stefan Siedlecki

44 Doświadczenia chemiczne na lekcjach chemii w czasach online – Maciej Waligórski, Kamila Borowczyk, Ewa Stronka-Lewkowska

46 W poszukiwaniu nadtlenku wodoru – Marek Ples

Kup to wydanie    Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 2/2021

Nauka i technika

4. Ciekawostki – Marek Orlik

* Bakterie znają się na chemii kwantowej? * Meteoryt starszy od Ziemi * Polski wkład do leczenia choroby Alzheimera * Czy niebieskie psy to zagadka chemiczna? * Pijawki a COVID-19

6. W świątecznym klimacie – chemiczna budowa jajka – Joanna Kurek – więcej Chemiczna budowa jajka
7. Układ okresowy – znany czy nieznany? – Iwona Orlińska, Krzysztof Orliński

Olimpiady i konkursy

20. 67. Krajowa Olimpiada Chemiczna. Etap II. Zadania teoretyczne -Komitet Główny Olimpiady Chemicznej

Metodyka i praktyka szkolna

32 Przykładowy arkusz maturalny – Jadwiga Stachowicz, Urszula Głaszcz

41 Oscylacje in vitro – Marek Ples

44 Świat barw, czyli kilka słów o chromatografii – Natalia Litwicka, Justyna Piechocka

Kup to wydanie     Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 1/2021

Nauka i technika

4. Ciekawostki – Marek Orlik

* Tlenek azotu przeciw wirusowi SARS-CoV-2 * Płynne szkło * Nowe grafenowe filtry do wody * Polaron zaobserwowany! * Jak stary jest Wszechświat?

6. Orzechy dobre na pamięć, czyli o wartościowych związkach w nich zawartych – Joanna Kurek – czytaj ORZECHY

13. Układ okresowy pierwiastków w rozważaniach filozofów chemii – Maria Cieślak-Golonka

Olimpiady i konkursy

19. Komitet Główny Olimpiady Chemicznej – 67. Krajowa Olimpiada Chemiczna. Etap I

Metodyka i praktyka szkolna

26. Wybrane zagadnienia z chemii nieorganicznej. Zadania powtórzeniowe przed maturą – cz. 3 – Katarzyna Gąssowska, Monika Góralik, Ewelina Janczy, Katarzyna Olesek, Małgorzata Krzeczkowska

35. Co usunięto z egzaminu maturalnego? – Agnieszka Czub-Czech, Kamil Czech

38. Przeliczanie stężeń – nie takie straszne, na jakie wygląda. Alternatywny sposób prowadzenia obliczeń termochemicznych – Wioletta Monika Dynkowska

42. Chemistry in English. Fermentation under controlled conditions, or how is beer made? – Anna-Maria Tryba

44. Błędne ognie – barwne płomienie – Marek Ples

47. Jak węgiel krąży w przyrodzie. Klimatyczne ABC – opracowanie Józef Szewczyk

Kup to wydanie     Zamów prenumeratę