Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Cztery i pół stanów skupienia. Gazy – Grzegorz Karwasz, Waldemar Krychowiak

10 Roboty Leonardo da Vinci w 500 rocznicę śmierci – Kazimierz Mikulski

Z naszych lekcji

14 Wynaleziemie kondensatora – Tadeusz Wibig

16 Wykresy na lekcjach fizyki – potrzeba przestrzegania zasad ciągłości i różniczkowalności funkcji ¢ Andrzej Sokołowski

19 Wykorzystanie symetrii w rozwiązywaniu zadań fizycznych – Czesław Surowiec

22 Kosmiczne pomiary z ekranu komputera – Roman Bochanysz

24 Pokazowe eksperymenty fizyczne działające na intelekt, wyobraźnię i emocje – Anrzej Kuczkowski, Jarosław Nowakowski, Andrzej Kozłowski, Leszek Wicikowski

Nowości wydawnicze

27 Meteory i meteoryty – Nowości PWN

Astronomia dla każdego

28 Świadkowie naszego istnienia – Krzysztof Ziołkowski

Pioneer 10 i 11, Voyager 1 i 2 oraz New Horizons. Te sondy kosmiczne istnieć będą bardzo długo, pewnie tak długo jak istnieć będzie nasza Galaktyka.

33 Czy „gwiazdy śmierci” zagrażają Ziemi? – Nauka w Polsce

34 Czy system Ptolomeusza jest równoważny systemowi Kopernika? – Jan Kurzyk

Pytanie zawarte w tytule byłoby niezrozumiałe w czasach Kopernika i jeszcze długo po nim. Dzieło Kopernika miało znaczenie nie tylko naukowe, ale również, a może przede wszystkim, światopoglądowe i opór przed przyjęciem wniosków z niego wynikających był ogromny.

40 Loty kosmiczne a teoria względności. Miniatura dydaktyczna – Waldemar Reńda

42 Konstrukcyjne wyjaśnienie nadświetlnych dżetów w kwazarach – Grzegorz M. Koczan

Sensacyjne doniesienia włoskich naukowców z 2012 roku o rzekomym nieznacznym przekroczeniu prędkości światła przez neutrina to zaledwie aperitif względem spaghetti, czy nawet pieczeni rzymskiej jaką oferują kwazar

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Anomalie pola grawitacyjnego Ziemi powodowane przez człowieka – Stanisław Bednarek – czytaj więcej ANOMALIE

10 Kartka z kalendarza. 220 lat elektrochemii – Zbigniew Wiśniewski

220 lat temu, Alessandro Volta, włoski fizyk i wynalazca, przeprowadził jeden z najważniejszych eksperymentów w dziedzinie elektryczności. Otóż skonstruował on pierwsze elektrochemiczne źródło prądu stałego.

12 Cztery i pół stany skupienia. Część III. Ciecze – Katarzyna Wyborska, Grzegorz Karwasz

22 Ruch jednostajny po okręgu pod wpływem sił bezwładności – Jan Kurzyk

Z naszych lekcji

19 Warunki i sposoby realizacji programu fizyki w szkole podstawowej – Arleta Biegańska

W jakim stopniu w szkole przestrzegane są warunki i sposoby realizacji podstaw programowych?

29 Kłopoty z wektorami (miniatura dydaktyczna) – Waldemar Reńda

32 Rozwiązywanie zadań na zderzenia – Czesław Surowiec

Astronomia dla każdego

36 Oddziaływanie Księżyca na Ziemię – pływy – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

Zjawisko pływów stosunkowo długo pozostawało tajemnicą, pomimo tego, że istniały dość wyraźne wskazówki, że jest ono związane z oddziaływaniem Księżyca na Ziemię.

44 Czy Tytan może być „Planem B”? – Anna Janeczek

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Sygnały i obrazy, czyli fizyka w przetwarzaniu i analizie danych biomedycznych – Tomasz Kubiak

Współcześnie trudno już nawet wyobrazić sobie możliwość wykrycia i prawidłowego

rozpoznania wielu poważnych schorzeń bez udziału aparatury,

bazującej na najnowszych osiągnięciach fizyki.

13 2020 – Rok Fizyki. Diagramy Aleksandra Jabłońskiego – Kazimierz Mikulski

16 Sztuczna grawitacja w układzie obracającym się. Część I – spadek swobodny bez prędkości początkowej – Jan Kurzyk

Określenie sztuczna grawitacja w odniesieniu do układów nieinercjalnych brzmi lekceważąco. Przymiotnik „sztuczna” sugeruje, że mamy do czynienia z czymś niepełnowartościowym, substytutem czegoś lepszego, prawdziwego.

22 Wpływ własności aerodynamicznych nadwozi samochodów na ich

właściwości jezdne – Janusz Piechna

33 Kartka z kalendarza. 200 lat elektromagnetyzmu – Zbigniew Wiśniewski

34 Epidemie i fizyka jądrowa – Jerzy Kuczyński

Epidemia to niemal identyczne zjawisko jak to co znamy z opisu reaktora jądrowego czy bomby atomowej – zarażanie to to samo co doskonale nam znana reakcja łańcuchowa.- czytaj więcej COVID

46 Promieniowanie kosmiczne (1938-2000). Zaskakująco wielkie pęki – Tadeusz Wibig

Z naszych lekcji

36 Siły bezwładności – problem dydaktyczny – Waldemar Reńda

40 Zastosowanie metody potencjałów węzłowych do obliczania obwodów elektrycznych – Czesław Surowiec

Astronomia dla każdego

36 30-ta rocznica wyniesienia w przestrzeń kosmiczną. Trzy dekady Teleskopu Hubble’a –Marcin Wesołowski

Kosmiczny Teleskop Hubble’a (ang. HST – Hubble Space Telescope) to podstawowe narzędzie wykorzystywane w dzisiejszej astronomii obserwacyjnej. Taki stan rzeczy trwa 30 lat.

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Wodór – jako paliwo cz. 1. Odkrycie, właściwości, zastosowanie – Bartosz Dawidowicz

12 O kuli plazmowej i wyładowaniach w gazach – Grzegorz Karwasz, Andrzej Karbowski, Krzysztof Wejer

Kula plazmowa od 20 lat pojawia się na stronach internetowych i okładkach czasopism. Cóż jest więc w niej jeszcze do opisania?

17 Sztuczna grawitacja w układzie obracającym się.

Część II – rzut pionowy w górę i rzut ukośny – Jan Kurzyk

32 W poszukiwaniu doskonałości – Waldemar Reńda 

Z naszych lekcji

24 Dydaktyczne modele Bani Herona – Adam Buczek

W artykule przedstawiono modele bani Herona, które można łatwo wykonać w ramach szkolnych projektów i zajęć, a nawet zadań domowych.

28 Charles-Augustin de Coulomb (1736–1806) –Tadeusz Wibig

30 Analiza funkcji falowej – propozycja dydaktyczna – Andrzej Sokołowski

Astronomia dla każdego

36 Loty kosmiczne -– podstawowe informacje – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

Ludzkość od niepamiętnych czasów marzyła o tym, aby móc pokonać przyciąganie Ziemi i podążać ku odległym planetom.

42 Kalendarium lotów kosmicznych – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski 

Geofizyka

46 Ziemia planeta wyjątkowa. Lądy – Zbigniew Wiśniewski

Lądy stanowią one 38% powierzchni planety, ale są nam bardziej znane niż oceany. Czym tak właściwie są lądy?

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Od naturalnej promieniotwórczości do medycyny nuklearnej. Człowiek a promieniowanie jonizujące – Tomasz Kubiak

Wszechobecny strach przed promieniowaniem, podsycany przez nierzetelne przekazy medialne, sprawia, że ludzie negatywnie odnoszą się do energetyki jądrowej oraz wykorzystywania izotopów promieniotwórczych w przemyśle i medycynie.

12 Promieniowanie kosmiczne – cz. III. (2000–do dziś). W poszukiwaniu Nieoczekiwanego – Tadeusz Wibig

Wielkie eksperymenty w końcu XX wieku publikowały wyniki wzajemnie sprzeczne ze sobą i to czasem różnica sięgała 100%. Może wydawać się to dziwne, w końcu chodzi o policzenie, ile cząstek o danej energii upadło na określoną powierzchnię w jednostce czasu, a jednak.

18 CZARNOBYL – zmorą naszych czasów? Cz. 1 – Wioletta Monika Dynkowska

23 Metoda bioimpedancji elektrycznej do analizy składu ciała – Kazimierz Mikulski

Współcześnie możemy pomierzyć i więcej dowiedzieć się o kondycji zdro­wotnej człowieka, a wszystko to dzięki nowoczesnej metodzie zwanej ana­lizą składu ciała.

28 Czujniki w telefonach komórkowych ¢ Jan Kurzyk

Współczesne telefony zawierają mnóstwo czujników, przez co stały się kieszonkowymi laboratoriami fizycznymi.

34 Wodór – jako paliwo – cz. 2. Drogi, ale perspektywiczny – Bartosz Dawidowicz

Z naszych lekcji

38 Góra lodowa nieszczęść polskiej edukacji – Marzena Przygoda, Katarzyna Wyborska, Grzegorz Karwasz

Kilkakrotnie pisaliśmy (i mówiliśmy) o konieczności naprawy systemu oświa­ty w Polsce, ale chyba nigdy dość jasno.

44 Sposób rozwiązywania zadań fizycznych, które wydają się nierozwiązywalne – Czesław Surowiec

46 O staczaniu się bez poślizgu jednorodnych kul i walców po równi pochyłej – Marian Maciocha

Geofizyka

36 Ziemia planeta wyjątkowa – cz. 12. Wnętrze Ziemi – źródła wiedzy – Zbigniew Wiśniewski

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Od kuli plazmowej do plazmy termojądrowej – Grzegorz Karwasz

9 Termodynamika: główne koncepcje i etapy rozwoju. Cz. 4. Ciepło tarcia – Alfred Zmitrowicz

16 Paradoksy szczególnej teorii względności. Część I – Jan Kurzyk

22 Kobieca strona fizyki. Siła słabych oddziaływań – Aleksandra Mielewczyk-Gryń, Marcin Zagród

40 Leonardo da Vinci. Inżynier renesansu – Kazimierz Mikulski

Z naszych lekcji

26 Rewolucja kopernikańska okiem fizyka – Paweł Wajer, Ryszard Gabryszewski

32 Wykorzystanie rozumowania matematycznego do analizy równoległego połączenia oporników – Andrzej Sokołowski

36 Wilhelm Eduard Weber (1804-1891) – Tadeusz Wibig

38 Zasady i schematy stosowane podczas rozwiązywania zadań fizycznych – Czesław Surowiec

Astronomia dla każdego

45 Blisko i daleko od Neptuna – Jan Rokita

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Od dendrochronologii do datowania radiowęglowego, czyli fizyka na tropie

śladów przeszłości – Tomasz Kubiak – czytaj więcej DATOWANIE

11 Hemodynamika obliczeniowa gałęzią medycyny przyszłości – Marcin Majka

Od dawna rozwija się mało znana gałąź łącząca wiedzę medyczną opartą na

pomiarach klinicznych oraz wiedzę i umiejętności fizyków i informatyków.

16 Paradoksy szczególnej teorii względności. Część II – Jan Kurzyk

Z naszych lekcji

21 Co to jest fizyka?– esej dydaktyczny – Grzegorz P. Karwasz, Tomasz Wróblewski

Fizyka, pojawia się w mózgu człowieka jak tylko niemowlę otwiera oczy. Mózg niemowlaka

musi szybko zrozumieć, że soczewka oka wytwarza na siatkówce obraz odwrócony.

26 Kinematyka w praktyce – Andrzej Sokołowski

30 Lekcje poświęcone rozwiązywaniu zadań z fizyki w szkole podstawowej – Czesław Surowiec

32 Niezwykle prosta kolejka elektryczna – Stanisław Bednarek

Astronomia dla każdego

36 Słońce – nasza dzienna gwiazda cz. 1 – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

44 Centaury – Janusz Rokita

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Ultrazimne atomy od kuchni – Mateusz Zawadzki

9 O przemyśle i trzęsieniach ziemi – Zbigniew Wiśniewski

12 Ogrodnictwo w mikroświecie – Jakub Wawrzyniak, Katarzyna Siuzdak

16 Paradoksy szczególnej teorii względności. Część III – Jerzy Kurzyk

Z naszych lekcji

22 Dzisiaj klasówka z… – Alicja Szymańska

27 Integrowanie metod fizyki i matematyki – Andrzej Sokołowski

31 Paradoksy w zadaniach z fizyki – Czesław Surowiec

34 Prosta metoda szacowania odległości od Księżyca – Roman Bochanysz, Ludwik Lehman

Astronomia dla każdego

36 Słońce – nasza dzienna gwiazda cz. 2 – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

42 Kolonizacja Marsa. Nowy rozdział w historii człowieka? – Anna Janeczek

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Latające karetki, czyli o fizyce śmigłowców ratowniczych – Tomasz Kubiak.

10 Samochód na wodę – Grzegorz Karwasz, Katarzyna Wyborska, Andrzej Karbowski, Anna Kamińska, Tadeusz Bury

W zupełnie niedalekiej przyszłości i w perspektywie zmian w energetyce i technologii

wodorowej czeka nas mnóstwo nowych zagadnień wymagających przygotowania

interdyscyplinarnego uczniów: nie tylko w fizyce i chemii, ale i ekonomii.

28 Paradoksy szczególnej teorii względności. Część IV – Jan Kurzyk

Z naszych lekcji

16 Rodon – zmierz to

Czy uczniowie ostatnich klas szkół podstawowych są w stanie zbudować układ doświadczalny i – dokonać za jego pomocą pomiarów stężenia promieniotwórczego gazu w powietrzu?

19 Oświeć mnie, czyli jak oddziałuje światło z materią – Łukasz Haryński, Katarzyna Grochowska

24 Modelowanie fal podłużnych za pomocą sprężyny (springy) – Andrzej Sokołowski

26 Anastasio Volta – wynalazca baterii – Tadeusz Wibig

34 Co, jak, dlaczego..? (Cz. VIII) – Waldemar Reńda

Astronomia dla każdego

36 Zobaczyć osobliwość czarnej dziury i przeżyć – Grzegorz Koczan

46 Załogowe loty kosmiczne – za czy przeciw? – Waldemar Reńda

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Redefinicja SI – Jan Kurzyk

Od 20 maja 2019 roku obowiązują nowe definicje jednostek miar SI sformułowane i zatwierdzone

na XXVI Generalnej Konferencji Miar, która odbyła się w dniach 13–16 listopada 2018 roku.

10 Co warto wiedzieć o CERN? – Tomasz Kubiak

24 Wstęp do teledetekcji, czyli optyka w praktyce ¢ Marcin Spiralski

Dyscyplina ta, to jedna z najprężniej rozwijających się dziedzin nauki, zwłaszcza biorąc

pod uwagę rozwój technologii bezzałogowych oraz miniaturyzację sensorów optycznych.

38 Wysokie napięcie: Źródła i niezwykłe efekty z nim związane – Andrzej Kuczkowski

Według przyjętej w elektrotechnice konwencji, wysokim napięciem w obwodach prądu przemiennego, nazywa się napięcie większe od 1000 V i płynące przy częstotliwości nie większej od 60 Hz.

46 Paradoksy szczególnej teorii względności. Część V – Jan Kurzyk

Z naszych lekcji

18 Zastosowanie obrazów satelitarnych na lekcjach szkolnych – Aleksander Jasiak

21 Praktyczne poznawanie fizyki, czyli latarka Faraday’a i inne urządzenia – Kazimierz Mikulski

28 O brzytwie Ockhama i definicji prędkości – Waldemar Reńda

36 Smartfon jako pomoc w nauczaniu fizyki – Krzysztof Rochowicz

Astronomia dla każdego

30 Fizyka w liceum. Astronomia w zadaniach fizycznych