Spis treści wydania 2/2024

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Materia, siły i ruch – Maciej Panczykowski

12 Antyferromagnetyki – materiały przyszłości dla elektroniki? – Michał Grzybowski

Czy materiały magnetyczne inne niż ferromagnetyki także mogą znaleźć zastosowanie? – czytaj WIĘCEJ

22 Tranzystor – Andrzej Wasiak

Bez tranzystora niemożliwy byłby rozwój współczesnej elektroniki, która stosowana jest w wielu urządzeniach.

26 Thomas Young. Ostatni człowiek, który wiedział wszystko – Kazimierz Mikulski

30 Żywoty fizyków. Oleg Władimirowicz Łosiew – Tadeusz Wibig

36 Metody wizualizacji 3D i ich biofizyczne podstawy – Stanisław Bednarek

W jaki sposób przedstawić trójwymiarowy obiekt na płaszczyźnie, żeby jego obraz zachował najwięcej informacji o tym obiekcie i jak najwierniej z płaskich obrazów odtworzyć trójwymiarowy obiekt?

Z naszych lekcji

17 Nowoczesna popularyzacja fizyki – Edward Rydygier

32 Zostawcie uczniom „komórki” – Arleta Biegańska

Odkąd upowszechniły się telefony komórkowe trwa dyskusja na temat ich złego wpływu na dzieci.

42 Analogie w dydaktyce fizyki. (Miniatura dydaktyczna) – Waldemar Reńda

Astronomia dla każdego

45 Zderzenia w Układzie Słonecznym– fakty i mity. Cz. I – Marcin Wesołowski

Do dziś zderzenia pomiędzy ciałami w Układzie Słonecznym odgrywają istotną rolę w ewolucji powierzchni tych ciał niebieskich.

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 1/2024

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Echolokacja, czyli akustyczna nawigacja u zwierząt i ludzi niewidomych  – Tomasz Kubiak

Echolokacja to swoisty biosonar przydatny wszędzie tam, gdzie wykorzystanie zmysłu wzroku jest znacznie utrudnione a nawet niemożliwe, np. w ciemnych jaskiniach, bunkrach czy mętnej wodzie. WIĘCEJ

13 Słońce coraz bardziej „jasne jak słońce” – Nauka w Polsce

14 CREDO–Maze: promieniowanie kosmiczne – zapomniani odkrywcy- Tadeusz Wibig

Za odkrywcę promieniowania kosmicznego uważa się Victora Franza Hessa, co niejako oficjalnie potwierdzono nagrodą Nobla. Jeśli jednak zagłębić się w historię, okaże się, że sprawa wcale nie jest tak oczywista.

21 Przez szczeliny do świata kwantów – Cyprian Sobczak

Interferencja, odkryta przez Thomasa Younga, zwanego „Ostatnim człowiekiem, który wiedział wszystko”, jest zjawiskiem zajmującym w fizyce wyjątkowe miejsce.

28 Żywoty fizyków. Kapitan Round – Tadeusz Wibig

30 Przestrzeń i czas Hermanna Minkowskiego – w rocznicę przełomowego wykładu – Kazimierz Mikulski

Z naszych lekcji

33 Prawo Archimedesa w zastosowaniach – Stanisław Bednarek

To prawo jest zapewne jednym z najbardziej znanych i najwcześniej odkrytych praw przyrody. Ma również bardzo duże znaczenie praktyczne i jest wykorzystywane w wielu dziedzinach techniki oraz w życiu codziennym.

38 Ile jest praw Pascala? (Miniatura dydaktyczna) – Waldemar Reńda

40 Fizyka w 950 kapsułkach – Anna Kaczorowska

42 Jak uczyć się rozwiązywania zadań fizycznych, jak doskonalić tę umiejętność i jak sprawdzić wyniki rozwiązania zadania? – Czesław Surowiec

Astronomia dla każdego

45 Ruch obiegowy Ziemi i jego następstwa – Marcin Wesołowski

Zjawiska dobowe związane ze Słońcem, tzn. jego wschód, górowanie, zachód i dołowanie wynikają z dobowego obrotu sfery niebieskiej. Uważna obserwacja tych zjawisk prowadzona przez dłuższy okres prowadzi do wniosku, że nie przebiegają one codziennie jednakowo.

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 6/2023

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Nierozwiązane problemy i kwestie sporne w fizyce teoretycznej – Maciej Panczykowski

20 dużych pytań, na które fizycy powinni poznać odpowiedź w XXI wieku lub w dalszej przyszłości, w niektórych przypadkach – w przyszłości bardzo dalekiej.

12 Za co Nobel 2022? Część 6. Kryptografia kwantowa – Jan Kurzyk

Potwierdzenie istnienia splątania kwantowego sprawiło, że narodziła się nowa dziedzina nauki i techniki związanej z przetwarzaniem informacji kwantowej.

20 „Na ścieżkach Fizyki Współczesnej” – wystawy, wykłady, książki – Grzegorz Karwasz, Tomasz Wróblewski

27 Żywoty fizyków. Antonio Santi Giuseppe Meucci – Tadeusz Wibig

30 Kondycja nauczania fizyki w polskich szkołach. 48. Zjazd Fizyków Polskich – Edward Rydygier

Z naszych lekcji

36 Dwie królowe – Arleta Biegańska

Matematyka i fizyka to dwie nauki, które w znaczący sposób wpływają na nasze poznawanie świata jak i na kształtowanie otaczającej rzeczywistości.

40 Praca i energia w szkolnym programie fizyki. (Miniatura dydaktyczna) – Waldemar Reńda

44 Analityczne formułowanie funkcji położenia ciała w ruchu ukośnym – Andrzej Sokołowski

Astronomia dla każdego

47 Orientacja na sferze niebieskiej. Dobowy ruch sfery niebieskiej – Marcin Wesołowski

Obserwator, który znajduje się w dowolnym miejscu na powierzchni Ziemi odnosi wrażenie, że znajduje się w środku półkulistej czaszy usianej gwiazdami, a czasza ta wydaje się mu nieco spłaszczona.

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 5/2023

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Fizyka u okulisty i optometrysty – Tomasz Kubiak

Zmysł wzroku dostarcza nam około 80% informacji ze środowiska zewnętrznego. Jeśli zatem widzimy prawidłowo, możemy w pełni sprawnie funkcjonować w otaczającym nas świecie.

14 CREDO-Maze: Promieniowanie kosmiczne widziane z kosmosu – pasy Van Allena – Tadeusz Wibig

W badaniach pierwotnego promieniowania kosmicznego najlepiej wznieść się ponad ziemską atmosferę, a przynajmniej bardzo, bardzo wysoko.

20 Za co Nobel 2022? Część 5. Komputery i algorytmy kwantowe – Jan Kurzyk

27 Żywoty fizyków. Piotr Curie – Tadeusz Wibig

Wszyscy wiedzą, że był mężem największej polskiej uczonej Marii Skłodowskiej-Curie. Ale poza tym Piotr Curie był także naukowcem i to naukowcem dużego formatu.

30 Fizyczne elementy w supernowoczesnym wytwarzaniu energii elektrycznej – Kazimierz Mikulski

W Massachusetts Institute of Technology (MIT) i National Renewable Energy Laboratory w USA (NREL)  zbudowano ogniwa termofotowoltaiczne (TPV) o sprawności ponad 40%.

Z naszych lekcji

39 O problemach z zasadami i nie tylko… (Miniatura dydaktyczna) – Waldemar Reńda

44 „Doświadczenia skutków rzeczy pod zmysły podpadających …”

– włoskowatość, aerodynamika i rozpraszanie światła – Stanisław Bednarek

Astronomia dla każdego

47 Wybrane zagadnienia z mechaniki nieba. Część IV– Zadania cz. 2 – Marcin Wesołowski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 4/2023

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Niewidzialne promieniowanie pod kontrolą – Dominik Kozieł, Radosław Zaleski

Wbrew rozpowszechnianym opiniom, energetyka jądrowa nie jest technologią przestarzałą.

8 Epitaksja, czyli otrzymywanie ultraczystych kryształów – Michał Grzybowski

Kryształy mają wiele ważnych zastosowań w przyrządach, z których korzystamy na co dzień.

12 Za co Nobel 2022? Część 4. Bramki kwantowe – Jan Kurzyk

Przetwarzanie informacji kwantowej wymaga bramek logicznych innego typu niż klasyczne bramki.

17 Koleje dużych prędkości – aspekt poznawczy i edukacyjny – Edward Rydygier. Więcej

24 Fizyka nowotworów – Ewelina Kędzierska

28 Żywoty fizyków. Lord Kelvin – Tadeusz Wibig

Z naszych lekcji

32 „Doświadczenia skutków rzeczy pod zmysły podpadających …” – tarcie, siła odśrodkowa i lepkość – Stanisław Bednarek

36 Badanie właściwości ładunków elektrycznych, pól i sił z wykorzystaniem symulacji – Jolanta Sokołowska, Andrzej Sokołowski

39 Fizyka szkolna na cenzurowanym. (Miniatura dydaktyczna) – Waldemar Reńda

Astronomia dla każdego

44 Wybrane zagadnienia z mechaniki nieba – część IV – Marcin Wesołowski

48 Napęd statków kosmicznych, czyli pęd i energia –  Jerzy Kuczyński

By zmienić prędkość potrzebna jest siła. I to jest prawda niezależna od tego, gdzie się znajdujemy, a więc czy jesteśmy na Ziemi, czy w przestrzeni kosmicznej.

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 3/2023

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Fizyka u kardiologa – Tomasz Kubiak

Serce, pomimo wielu symbolicznych znaczeń, stanowi dla przyrodników przede wszystkim kluczowy dla funkcjonowania organizmu narząd. Z kolei stosując terminologię techniczną, moglibyśmy przyrównać je do pompy zalewowo-tłoczącej.

12 Za co Nobel 2022? Część 3. Kubity, stany Bella, teleportacja – Jan Kurzyk

Istnienie natychmiastowej „wymiany informacji” między obiektami splątanego układu kwantowego od razu nasuwa myśl o wykorzystaniu tego do komunikacji z szybkością większą niż szybkość światła w próżni

33 Magnetyzm Słońca. Oddziaływanie plazmy z polem magnetycznym – Andrzej Wasiak

40 Leo Szilárd fizyk, który przewidział broń jądrową i sprzeciwił się jej użyciu – w 125 rocznicę urodzin i 90 rocznicę idei broni jądrowej – Kazimierz Mikulski

Z naszych lekcji

18 „Fiat Lux” – od Witelona do tomografu optycznego – Grzegorz Karwasz, Michał Kłosiński

Interaktywne wystawy z fizyki wkrótce będą obchodzić w Polsce 25 lat.

25 Dwadzieścia lat podręczników do fizyki – Jerzy Kuczyński – czytaj więcej

30 Żywoty fizyków. Lord Kelvin – Tomasz Wibig

Lord Kelvin jako taki nie urodził się w ogóle.

Astronomia dla każdego

43 Wybrane zagadnienia z mechaniki nieba. Część III – Marcin Wesołowski

W trzeciej części rozważań związanych z mechaniką nieba przedstawione zostały dwa zagadnienia – równanie Keplera oraz ograniczone kołowe zagadnienie trzech punktów materialnych.

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 2/2023

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Za co Nobel 2022? Część 2. Nierówność Bella. Eksperymenty ze splątanymi fotonami – Jan Kurzyk

W latach 30. ubiegłego wieku toczyła się gorąca debata pomiędzy Einsteinem i Bohrem o rozumienie mechaniki kwantowej, a właściwie o to, jakimi prawami rządzi się świat kwantowy.

11 Promieniowanie kosmiczne a życie na Ziemi – Tadeusz Wibig

Promieniowanie kosmiczne dochodzi do nas i w dzień, i w nocy, i latem, i zimą. Cały czas bombardują nas wysokoenergetyczne cząstki z kosmosu i odkąd udaje nam się je mierzyć, jest go zasadniczo tyle samo. Zasadniczo, ale nie do końca.

39 Magazyny ciepła nowym trendem w przechowywaniu energii – PAP – Nauka w Polsce

40 Niezwykła, pionierska, wynalazczyni i badaczka Hertha Ayrton w 100-lecie śmierci – Kazimierz Mikulski

Z naszych lekcji

18 Z górki na pazurki, czyli jak interaktywnie uczyć o energii mechanicznej – Grzegorz Karwasz, Andrzej Karbowski

Równia pochyła to taka dydaktyczna tortura dla licealistów (i studentów również). Jedna siła to sinus, druga cosinus, ale niedokładnie wiadomo, która jest która. Oczywiście, żartujemy: jeśli trzeba, to wiemy.

24 Zastosowanie metod spektrometrycznych – Andrzej Wasiak

28 Żywoty fizyków. Błażej Pascal (1623-1662) – Tadeusz Wibig

31 Prawda czy fałsz… (Impresja dydaktyczna) – Waldemar Reńda

34 Współczesne zagrożenia a nauczanie fizyki – Arleta Biegańska

37 Jak młodzi ludzie postrzegają fizykę? – Ewelina Kędzierska

Astronomia dla każdego

46 Wybrane zagadnienia z mechaniki nieba – część II. – Marcin Wesołowski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 1/2023

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Małe reaktory modułowe przyszłością energetyczną Polski – Wioletta Monika Dynkowska

Nieomal stuletnie wykorzystywanie atomu w służbie ludzkości stworzyło bardzo poważne podwaliny pod dalsze prace udoskonalające techniki i materiały jądrowe.

10 Instalacje fotowoltaiczne – Andrzej Wasiak

Ogniwa słoneczne pierwotnie były używane do zasilania w energię elektryczną statków kosmicznych. Jednak wraz z rozwojem technologii ogniw słonecznych i znacznym obniżeniu ich kosztów znalazły swoje ziemskie zastosowania.

16 Za co Nobel 2022? Część 1. Interpretacja kopenhaska, paradoks EPR, stany splątane – Jan Kurzyk – czytaj więcej

21 Co było i co osiągnięto, czyli – Jedne z najważniejszych wydarzeń minionego 2022 roku w fizyce – Kazimierz Mikulski

26 Ogólnie potrzebna teoria względności – Cyprian Sobczak

Początek ubiegłego wieku okazał się być przełomowy na drodze naszego poznania. Przyniósł bowiem naszej cywilizacji mechanikę kwantową, przy której zawodzą nie tylko zmysły, ale także intuicja, oraz szczególną i ogólną teorię względności.

33 Żywoty fizyków. Thomas Alva Edison (1847-1931 – Tadeusz Wibig

Niektórzy mówią też, że był największym wynalazcą wszechczasów. Nawet, jeśli to nie jest prawdą, jego dokonania w ulepszaniu otaczającego nas świata są nie do przecenienia.

Z naszych lekcji

35 Escaperoom w praktyce szkolnej – Aga Kowalczyk

36. Dia-, czy paramagnetyk? Oto jest pytanie! – Stanisław Bednarek, Jacek Ćwik

W artykule został opisany prosty i skuteczny układ, przeznaczony do wykrywania przedmiotów, wykazujących słabe właściwości magnetyczne.

39 Jaka szkoła, jaka edukacja – c.d. – Waldemar Reńda

Astronomia dla wszystkich

44. Wybrane zagadnienia z mechaniki nieba. Cz. 1. – Marcin Wesołowski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 6/2022

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Od superciężkich pierwiastków do terapii hadronowej, czyli o wkładzie GSI Darmstadt w światową naukę – Tomasz Kubiak

Obecnie wielkie projekty naukowe angażują tysiące najlepszych specjalistów z całego świata, a warta miliony euro infrastruktura badawcza, zgromadzona w wielkich centrach naukowych, pozwala przeprowadzać spektakularne eksperymenty. Nie tylko przybliżają nas one do zrozumienia, jak funkcjonuje przyroda, ale często dostarczają też innowacyjnych rozwiązań technicznych, które później znajdują zastosowanie w medycynie, przemyśle a nawet urządzeniach codziennego użytku.

10 Kosmiczna energia – Kazimierz Mikulski

Grupa naukowców od ponad 50 lat wymyśla techniki przechwytywania energii słonecznej w Kosmosie i przesyłania jej z powrotem na Ziemię. Czy to zaspokoi nasze potrzeby energetyczne?

16 O „energii” interdyscyplinarnie. Pojęcie energii w dydaktyce – Grzegorz Karwasz

…Energia to zdolność ciała do wykonania pracy. Jednak pojęcie energii pojawia się również na lekcjach chemii podczas omawiania reakcji chemicznych, lekcjach biologii – pojęcie energii związanej z metabolizmem czy na lekcji geografii omawiając energię geotermalną.

24 CREDO-Maze: promieniowanie kosmiczne, czyli właściwie co? Tadeusz Wibig

32 Niezwykły świat kwantów – Waldemar Reńda

Teoria kwantowania energii promieniowania była początkowo traktowana jako czysto teoretyczna (matematyczna) hipoteza wyjaśniająca jedynie ów wykres rozkładu energii.

38 Żywoty fizyków. Joseph Henry, Jr. (1797-1878) – Tadeusz Wibig

40 Isidor Isaac Rabi – fizyk noblista z Galicji – Rafał Siomon

Z naszych lekcji

41 Jedna z przyczyn niechęci do nauki – Jerzy Kuczyński

44 Uczyć jak Wolfke… czyli o praktycznym i interdyscyplinarnym podejściu do dydaktyki fizyki – Ewelina Agnieszka Kędzierska

Astronomia dla każdego

47 Jowisz prawdopodobnym kandydatem na gwiazdę Betlejemską

w 2022 roku – Marcin Wesołowski

48 Program Szkół Kosmicznych – Joanna Pietrzak, Ryszard Gabryszewski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 5/2022

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Alternatywa: fizyka interdyscyplinarna – Katarzyna Wyborska, Grzegorz Karwasz

Aby obronić znaczenie (czy nawet istnienie) fizyki jako przedmiotu szkolnego, należy zmienić treści i sposoby nauczania: odejść od aksjomatycznego wykładu „praw” i „zasad”, na rzecz nauczania interdyscyplinarnego, pokazującego użyteczność fizyki we współczesnym świecie.

10 Przenikliwość Roentgena – Józef Ginter

Pierwszą w historii nagrodę Nobla z fizyki otrzymał Wilhelm Roentgen za odkrycie promieniowania X.

18 Przekaz medialny w nauczaniu i popularyzacji fizyki – Edward Rydygier

Twórcy reformy systemu edukacji założyli, że społeczeństwo będzie pozyskiwać wiedzę naukową ze źródeł pozaszkolnych, takich jak muzea nauki, pikniki i festyny naukowe oraz źródła medialne, jak prasa, telewizja i Internet. Niestety, nie przewidziano zmian kulturowych w społecznym odbiorze nauki…

25 Nobel 2023 

26 Żywoty fizyków. William Sturgeon (1783-1850) – Tadeusz Wibig

Z naszych lekcji

23 Międzyszkolny Interdyscyplinarny Konkurs „Bajki Lema“ – Ewa Trybalska

30 Efekt Mojżesza i bąbelki w polu magnetycznym – Stanisław Bednarek

Nazwy niektórych zjawisk i praw fizyki mają związek z wydarzeniami, które zaistniały w czasach starożytnych lub z żyjącymi wtedy uczonymi. Jedynym z takich interesujących i prawie zupełnie nieznanych zjawisk jest efekt Mojżesza.

34 O pomiarach fizycznych i niepewności pomiarowej. (Uwagi metodyczne) – Waldemar Reńda

35 Wyznaczanie ogniskowej zwierciadła kulistego wklęsłego na podstawie jego geometrycznych wymiarów – Czesław Surowiec

36 Doświadczenia fizyczne w praktyce szkolnej. (Miniatura dydaktyczna) – Waldemar Reńda

Psychologia zapamiętywania wskazuje na to, że im więcej zmysłów bierze udział w procesie poznawczym, tym skuteczniejsze jest zapamiętywanie treści nauczania. A to właśnie doświadczenia fizyczne najbardziej angażują wzrok, słuch, dotyk i mowę oraz zmuszają do działania.

40 Technika Feynmana w edukacji fizycznej, czyli od wyjaśnienia do zrozumienia – Kazimierz Mikulski

Istnieje potrzeba, a wręcz konieczność, nabycia umiejętności uczenia się. To ważne, gdy nie tylko wskazane jest nauczyć się, ale przede wszystkim by realizować zainteresowania w poznawaniu świata, także tego opisanego przez fizykę.

44 Projekt edukacyjny w szkole podstawowej – Arleta Biegańska

Astronomia dla każdego

47 Astronomiczna rachuba czasu – cz. 2

Przykładowe zadania rachunkowe wraz z ich rozwiązaniami, które dotyczą rachuby czasu.

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 4/2022

Fizyka wczoraj, dziś i jutro

4 Mikroświat w powiększeniu, czyli tajniki mikroskopii fluorescencyjnej i konfokalnej  – Tomasz Kubiak

Klasyczna mikroskopia optyczna przyczyniła się do fundamentalnych odkryć w zakresie nauk biomedycznych. Prawdziwym przełomem okazało się jednak wprowadzenie do laboratoriów mikroskopów fluorescencyjnych.

Z naszych lekcji

12 Namiocik lub parasol wodny, czyli fizyka w zlewie kuchennym – Stanisław Bednarek

16 Jak uczyć by nas rozumiano? – Przemysław Krakowiak

Jest tylko jedna rzecz, która dotrze do uczniów lepiej niż nauka – popkultura. Dlatego szukajmy przykładów w filmach, muzyce, sprawdzając to, co możliwe lub niemożliwe, ale popularne w Internecie.

18 CREDO-Maze: promieniowanie kosmiczne a fizyka cząstek elementarnych – Tadeusz Wibig

25 Albert Einstein (1879-1955) – ruchy Browna – Tadeusz Wibig

28 Interaktywne eksperymenty badające zmianę długości i prędkości fali świetlnej – Andrzej Sokolowski

31. Wahadło nie takie proste – Jan Kurzyk

Wykonując z uczniami lub studentami ćwiczenie, którego celem jest wyznaczenie wartości przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła korzystamy zwykle ze wzoru na okres drgań harmonicznych wahadła prostego zwanego też wahadłem matematycznym. Tym samym godzimy się na to, że popełniamy szereg błędów systematycznych będących konsekwencją zastosowanych przybliżeń.

39 Tarcie toczne czy raczej opór toczny? (Miniatura dydaktyczna) – Waldemar Reńda

40 Kilka uwag o nauczaniu fizyki w oparciu o raport Johna Hattiego – Kazimierz Mikulski

Astronomia dla każdego

Astronomiczna rachuba czasu. Cz. 1 – Marcin Wesołowski

Astronomia jest jedną z najstarszych nauk zajmujących się wyjaśnianiem i analizą ruchów ciał niebieskich. Jednym z fundamentalnych problemów astronomii jest astronomiczna rachuba czasu

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 3/2022

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Od ultrasonoterapii do termoterapii, czyli o wykorzystaniu czynników fizykalnych w lecznictwie i rehabilitacji – Tomasz Kubiak

Dzięki wykorzystaniu różnych rodzajów energii możliwe jest bowiem wywołanie pożądanych reakcji fizjologicznych oraz uaktywnienie naturalnych mechanizmów obronnych organizmu.

12 O krzywiźnie czasoprzestrzeni i nie tylko… (Miniatura dydaktyczna) – Waldemar Reńda

15 Co robią młodzi naukowcy po lekcjach? Konkurs „Odkrycia” – Polska

Edycja EUCYS.

16 Jan Szczepanik (1872-1926) – odkrywca, fenomenalny wynalazca – twórca telewizora i barwnej fotografii – w 150 rocznicę urodzin – Kazimierz Mikulski

30 Fizyczne podstawy dalmierza – Kazimierz Mikulski

Z naszych lekcji

22 Albert Einstein (1879-1955) – Tadeusz Wibig

25 Paradoks mechaniczny w praktyce – Stanisław Bednarek

33 Doradztwo zawodowe na lekcjach fizyki – Arleta Biegańska

W szkołach podstawowych i ponadpodstawowych od zawsze realizowane były zadania przygotowujące uczniów do wyboru dalszej drogi kształcenia i do wyboru zawodu.

36 Przewodząca sfera w zadaniach z elektrostatyki – Czesław Surowiec

Astronomia dla każdego

41 Mars – planeta wyjątkowa – Marcin Wesołowski

44 Kompendium astronomiczne – wybrane pojęcia i zagadnienia – cz. 9 – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 2/2022

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 U źródeł fizyki i cywilizacji (Szkic problemu) – Waldemar Reńda

8 Cztery i pół stanów skupienia. V. Wszystkie stany skupienia – Grzegorz Karwasz

16 Kuchenna mechanika płynów, czyli fizycy uwięzieni – Maciej Lisicki

50 Otto Stern – fizyk noblista z Żor – Rafał Simon, Marta Wąsik

47 Zjazd Fizyków Polskich

21 Dydaktyka i popularyzacja fizyki – Edward Rydygier

Z naszych lekcji

26 CREDO-Maze: promieniowanie kosmiczne w każdej szkole – Tadeusz Wibig

31 Galileusz – astronom (1564 – 1642) – Tadeusz Wibig

34 Równanie stanu doskonałego gazu w zadaniach – Czesław Surowiec

37 Prosty sposób na wyprowadzenie wzoru Ciołkowskiego – Marian Maciocha

38 Elementy pedagogiki outdoorowej w nauczaniu fizyki – Kazimierz Mikulski

Astronomia dla każdego

44 Misja kosmiczna DART – czyli pierwsza próba obrony Ziemi – Marcin Wesołowski

46 Kompendium astronomiczne – wybrane pojęcia i zagadnienia – cz. 8 – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 1/2022

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Od światłolecznictwa do elektroterapii, czyli podstawy wybranych metod fizykoterapii – Tomasz Kubiak

12 Szczególnie potrzebna teoria względności – Cyprian Sobczak

18 Arystoteles, Buridan i Kartezjusz – esej z historii fizyki – Grzegorz Karwasz

25 O energii i mitach – Jerzy Kuczyński

28 Zarys historii drogi do transformatora Tesli w 100-lecie badań w Polsce – Kazimierz Mikulski

Z naszych lekcji

34 Żywoty fizyków. Galileusz (1564-1642) – Tadeusz Wibig

37 Nietypowe układy odniesienia mogą znacznie ułatwić rozwiązanie zadania – Marian Maciocha

38 Paradoks mechaniczny – Julian Płoszajski

40 Stanisław Lem gościem na lekcjach fizyki – Bożena Brożyna, Ewa Trybalska

42 Kreatywność na lekcjach fizyki – Anna Jurczyc

Fizyka atmosfery

43 Fizyka atmosfery – Andrzej Wasiak

Astronomia dla każdego

47. Kompendium astronomiczne – wybrane pojęcia i zagadnienia – cz. 7. – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 6/2021

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Neutrina – ulotne cząstki elementarne – Joanna Zalipska

10 Tajniki spintroniki – Wioletta Kopeć, Mirosław Sawczak

15 Sposób na „zobaczenie” wiązań atomowych – PAP, Nauka w Polsce, Karolina Duszczyk

16 Fizyczne podstawy badań rentgenowskich kości i stawów – Tomasz Kubiak

22 Dawki promieniowania jonizującego  Wioletta Dynkowska

Z naszych lekcji

26 Żywoty fizyków. Robert Hooke (1635-1703) – Tadeusz Wibig

28 O fizyce żeglowania – Marta Wacławczyk

31 Bipryzmat Fresnela w szkolnej edukacji – Kazimierz Mikulski

34 Prawa fizyki a filozofia – Waldemar Reńda

39 O wiejskiej szkole – Jerzy Kuczyński

40 Jaka szkoła, jaka edukacja… – Waldemar Reńda

Astronomia dla każdego

42 Znaczenie ruchu obrotowego Ziemi – Justyna Śliwińska, Jolanta Nastula

47 Kompendium astronomiczne

– wybrane pojęcia i zagadnienia – cz. 6 – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 5/2021

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Od Hindenburga do elektrolizerów parowych – fizyka w służbie ekonomii wodorowej – Aleksandra Mielewczyk – Gryń

9 Czy wodór jest paliwem ekologicznym? – Kamila Nowicka

12 Pierwszy Nobel geofizyczny – Zbigniew Wiśniewski

13 Co z tym grafenem? – Jakub Kierdaszuk

17 Odkrycia – Polska Edycja European Union Contest for Young Scientists (EUCYS). Co można wygrać w konkursie naukowym?

18 Spektrometria mas  – Andrzej Wasiak

22 Fizyk prawie zapomniany – Mieczysław Władysław Wolfke. Prekursor holografii i nie tylko – Kazimierz Mikulski

26 Maria Goeppert-Meyer. Ślązaczka, fizyk, noblistka – Rafał Simon, Marta Wąsik

Z naszych lekcji

27 Żywoty fizyków. Ernst Werner Siemens, a od 1888 von Siemens (1816-1892) – Tadeusz Wibig

30 Wykorzystanie „fotodżojstika” do badania zjawisk okresowych –  Jan Kurzyk

32 Wycisnąć prąd z kryształu – Stanisław Bednarek

37 Najważniejszy problem edukacji – Jerzy Kuczyński

40 Myślenie projektowe a nauczanie fizyki – Kazimierz Mikulski

44 Góra lodowa i edukacja polska – Jacek Orzechowski

Astronomia dla każdego

47 Kompendium astronomiczne – wybrane pojęcia i zagadnienia – cz. 5 – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 4/2021

Fizyka wczoraj, dziś i jutro

4. Biofizyka a niezwykłe właściwości wody – Tomasz Kubiak – czytaj więcej WODA

12. Ciekłe kryształy – niezwykły stan materii – Kamila Nowicka

16. Teoria chaosu – Cyprian Sobczak

22. Osłony w ochronie radiologicznej – Wioletta Monika Dynkowska

26. 100 rocznica przyznania Nagrody Nobla Einsteinowi za interpretacj efektu fotoelektrycznego zewnętrznego – Kazimierz Mikulski

Z naszych lekcji

30. Kształcenie językowe na lekcjach fizyki – Arleta Biegańska

32. Isaac Newton (1642/43-1727) ciąg dalszy – Na ramionach olbrzymów – Tadeusz Wibig

35. Co w fizyce piszczy?

36. O prędkości – Jerzy Kuczyński

40. Zastosowanie teorii równoważnego źródła SEM do obliczania złożonych obwodów elektrycznych – Czesław Surowiec

Astronomia dla każdego

44. Kompendium astronomiczne – wybrane pojęcia i zagadnienia – cz. 4 – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

48. Częściowe zaćmienie Słońca –10.06.2021 – astronomiczne wydarzenie czerwca – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 3/2021

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Czy promieniowanie tylko szkodzi? – Wioletta Monika Dynkowska

8 Cztery i pół stanów skupienia. Cz. IV. Ciała stałe – Grzegorz Karwasz – czyutaj więcej STAŁE

14 Egzotyczny stan materii – Redakcja

15 Czy turbulencje są niebezpieczne? – Marta Wacławczyk

18 Metody doświadczalne w aerodynamice –  Andrzej Wasiak

22 110-lecie odkrycia nadprzewodnictwa – Kazimierz Mikulski

Z naszych lekcji

30 Zderzenia zwykłe i niezwykłe – Stanisław Bednarek

35 Żywoty fizyków – Isaac Newton (1742/43-1727) – Tadeusz Wibig

38 Kwadratowe równania w zadaniach z fizyki – Czesław Surowiec

41 O głębi ostrości i czytaniu bez okularów – Waldemar Reńda

43 Rekonstrukcja formuły Einsteina opisującej zjawisko fotoelektryczne. Propozycja dydaktyczna – Andrzej Sokołowski

Astronomia dla każdego

46 Kompendium astronomiczne. Cz. 3. – Piotr Gronkowski, Marcin Wesołowski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 2/2021

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Biofizyka zmysłu słuchu i ochrona przed hałasem – Tomasz Kubiak

11 Dopuszczalne poziomy skażeń żywności w Polsce – Wioletta Monika Dynkowska

14 Fizyka współczesnych instrumentów geodezyjnych – Stanisław Bednarek

22 Walther Bothe – w 130 rocznicę urodzin. Nietuzinkowy badacz i odkrywca – Kazimierz Mikulski

26 Mechanika kwantowa – od pojęcia kwantu do całek po trajektoriach – Cyprian Sobczak

Z naszych lekcji

29 Paradoks „dużego” ciała w fizycznych zadaniach – Czesław Surowiec

33 Dlaczego kule w wyniku zderzenia centralnego całkowicie niesprężystego zlepiają się? –Marian Maciocha

Astronomia dla każdego

35 Perseverance bada Marsa – Zbigniew Wiśniewski

36 Z czego zbudowany jest Wszechświat? – Marek Demiański

44 Kompendium astronomiczne – wybrane pojęcia i zagadnienia – cz. 2 – Piotr Gronkowski, Marcin Wesołowski

Geofizyka

48 Ziemia planeta wyjątkowa – cz. 15. Ziemskie pole magnetyczne – Zbigniew Wiśniewski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę

Spis treści wydania 1/2021

Fizyka wczoraj, dziś, jutro

4 Nagroda Nobla z fizyki w 2020 – Edward Malec

12 Zagadnienia lotów z prędkościami ponaddźwiękowymi – Andrzej Wasiak – czytaj więcej GROM

17 Promieniowanie a żywe organizmy – Wioletta Monika Dynkowska

Z naszych lekcji

21 Wykorzystanie robotów LEGO do eksperymentów i pomiarów w fizyce – Adam Ogaza

26 Van Gogh i inni, czyli fizyka spotyka sztukę – Marta Wacławczyk, Zofia Wacławczyk

28 Zjawiska zderzeń w makro i mikroświecie – Julian Płoszajski

32 Nietypowe zadania z kondensatorami i sposoby ich rozwiązywania – Czesław Surowiec

36 O definiowaniu wielkości fizycznych i nie tylko… (Miniatura dydaktyczna) -Waldemar Reńda

40 Joseph Priestley (1733 – 1804). Hobbysta nauk – Tadeusz Wibig

Astronomia dla każdego

42 Kompendium astronomiczne – wybrane pojęcia i zagadnienia – cz. 1. – Marcin Wesołowski, Piotr Gronkowski

Geofizyka

46 Ziemia planeta wyjątkowa – cz. 14. Dryf kontynentów i tektonika płyt – Zbigniew Wiśniewski

Kup to wydanie      Zamów prenumeratę